Sayfa İçeriği
2020 Yılının son aylarından itibaren hobi bahçeleri düzenlemesi gündemimizde yer aldı. Bu konu hobi bahçeleri yasası adı altında bir düzenlemenin yapıldığı ve hobi bahçelerinde bulunan evlerin yıkılacağına ilişkin haberler ile yayıldı. Hobi bahçeleri düzenlemesi karşıtı gruplar oluştu. Sosyal medyada ve medyada sıkça gündeme geldi. Peki gerçekte durum ne? Hobi bahçeleri düzenlemesi diye bir şey var mı? Hobi bahçesi evleri yıkılacak mı?
Bu yazımızda hobi bahçeleri düzenlemesi veya hobi bahçeleri yasası olarak bilinen mevzuat değişikliğinin ne olduğuna bakacağız. Hangi yeni düzenlemeleri getirdiği ve sonuçlarını ne olabileceğine dair değerlendirmelerde bulunacağız.
Hobi Bahçeleri Düzenlemesi nedir?
Aslında toplumda bilinenin aksine hobi bahçeleri yasası veya hobi bahçeleri düzenlemesi adında bir mevzuat yok. Ancak hobi bahçelerindeki evleri de ilgilendiren bir mevzuat değişikliği var. Buna hemen bakalım.
04.11.2020 tarihli Resmi Gazetede Gıda, Tarım Ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun yayınlandı. Bu Kanun ile Toprak Koruma Kanunu’nun bazı maddelerinde değişiklikler oldu. Tam metnine aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
(https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/11/20201104-5.pdf )
Şunu bilmenizde fayda var. Bu düzenleme genel bir değişiklik. Tarım arazileri üzerine izinsiz yapılmış tüm yapılar için cezai koşulları düzenliyor. Yani doğrudan hobi bahçeleri değil tüm tarım arazilerindeki yapılar ile ilgili. Ancak sadece izinsiz yapılar için geçerlidir. Yani izinleri alınmış bir yapınız varsa endişelenmenize hiç gerek yok.
Ancak hobi bahçeniz üzerinde izinsiz bir yapı yapmışsanız bu düzenleme sizin için önemlidir. Ayrıntılarına bakmanızda fayda var.
Hobi Bahçelerine Ev Yapmak Yasaklandı mı?
Her ne kadar hobi bahçesi ifadesini sıklıkla kullansak da böyle bir arazi sınıfı bulunmamaktadır. Hobi bahçesi dediğimiz alanlar çoğunlukla tarım arazileridir.
Toprak Koruma Kanununda geçen ifade şu şekildedir.
Tarım Arazisi : Topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen arazileri.
(https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5403.pdf )
Kanundaki tanım budur. Bu tanımda göreceli bazı özelliklere de yer verilmiştir. Belki de bu yüzden pratikte alanın tarıma uygun olup olmadığına çok bakılmıyor. Bunun yerine tapu kaydına itibar ediliyor. Tapuda tarla, bağ, bahçe, zeytinlik gibi tarımsal vasıflar ile kayıtlı araziler tarım arazisi kabul ediliyor.
Tarım arazisinin tanımını yaptık. Şunu da söyleyelim. Tüm tarım arazileri Toprak Koruma Kanunu kapsamındadır.
Ayrıca Toprak Koruma Kanununa göre tarım arazilerini amacı dışında kullanmak yasaktır. Dolayısıyla üzerinde inşaat yapamaz, kazı veya dolgu yaparak vasfını bozamazsınız.
Burada “ Hobi bahçelerine ev yapmak yasaklandı mı? ” sorusunu cevaplayalım. Hayır, yasaklanmadı. Yani yeni yasaklanmadı. Çünkü tarım arazilerinde izin almadan yapılacak tarım dışı faaliyetler zaten yasaktı.
Hobi bahçeleri için ne değişti?
Önce Toprak Koruma Kanununun değişiklikten önceki metnine bakalım. Bu metin izinsiz yapılar için ne gibi yaptırımlar öngörüyordu.
- İnşaatların valilikçe durdurulması, tamamlanmış ise kullanımına izin verilmemesi,
- İzin verilebilecek yerlerden ise her metrekaresi için 1 TL ceza kesilmesi ve sonrasında izinlendirilmesi,
- Diğer alanlar için ise her metrekaresi için 2 TL ceza kesilmesi, ceza sonrası izinsiz yapıların yıkılması ve yıkım masraflarının ilgililerden tahsilinin yapılması.
Peki, hobi bahçeleri düzenlemesi veya hobi bahçeleri yasası diye bildiğimiz değişiklikte ne oldu. Yeni metinde izinsiz yapılar için ne gibi yaptırımlar getirildi.
- Yeni düzenleme ile cezalar en az 1.000 TL olmak üzere metrekareye 10 TL’ye yükseltildi.
- Yıkımın hangi kurumlar tarafından ve nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemeler yapıldı.
Gördüğünüz gibi temelde bahçe sahipleri açısından büyük bir değişiklik yok. Sadece cezalar arttırıldı. İzinsiz ve izin alamayacak durumda olan yapıların hobi bahçeleri düzenlemesi öncesinde de yıkımı isteniyordu. Yeni durumda da aynı yaptırım geçerli.
Bu kısmı yaptırımlar açısından aynı kabul edebiliriz. Ancak hobi bahçeleri düzenlemesi ile eski metinde olmayan bir yaptırım da getirildi. Buna da bakalım.
Hobi bahçeleri düzenlemesi olarak belki de değişikliğin bu kısmını kabul edebiliriz. Çünkü burası özellikle hobi bahçeleri kooperatifleri için çok önemli.
Tarım arazilerinin fiili hisseler oluşturarak bütünlüğünün bozulmasına ve amacı dışında kullanılmasına sebebiyet vermek suç haline geldi. Üstelik bu fiil için 1-3 yıl hapis, 100-1000 gün adli para cezası, 50.000-250.000 TL arası idarî para cezası yaptırımları da getirildi. Yani oldukça ağır yaptırımları var artık.
Özetle hobi bahçeleri düzenlemesini yeniden değerlendirelim.
Aslında bireysel olarak bina yapanlar için yeni bir yasak veya yıkım kararının olmadığını, hobi bahçeleri için aynı yaptırımların geçerli olduğunu gördük.
Dolayısıyla burada kilit unsur uygulamanın nasıl olacağı, bunu da hep beraber bekleyip göreceğiz.
Hangi Arazilerde Ev Yapımı İçin İzin Alınabilir?
Yeni bir arazi alıp, küçük bir bahçe kurmak ve içine de ev yapmak istiyorum, ben izin alırım sonradan başım ağrımasın, huzurum bozulması diyorsanız – ki emin olun en doğrusu da bu – vereceğim birkaç tavsiye işinize yarayabilir.
Üzerine ev de yapmak için alacağınız tarım arazisinin seçiminde aşağıdaki kıstaslar size yardımcı olabilir.
- Köy yerleşim alanı içerisinde yer alan arazilerde Toprak Koruma Kanunu kapsamında izin almanız gerekmez. Büyükşehir Belediyesi veya İl Özel İdarelerinden ruhsat alarak inşaat yapabilirsiniz.
- Köydeki son ev ile arazi arasındaki mesafe 250 m’den az ise daha kolay izin alabilirsiniz.
- İzin alabilmeniz için arazinin kadastral yola sınırı olması önemlidir. Arazinin yanında fiilen bir yol geçiyor olsa bile Kadastro Müdürlüklerine giderek kontrol edin. Arazide yol olarak görünen yer fiili geçişler sonucu oluşmuş olabilir.
- Toprak Koruma Kanunu kapsamında bağ evi izin verilebilmektedir. (taban alanı en fazla 75 metrekare ve toplam inşaat alanı en fazla 150 metrekare) 20 dekar ve daha büyük tarlalar ile en az 5 dekar büyüklüğündeki meyvelikler için bağ evi izni alabilirsiniz. Arazinin bu büyüklükleri sağlaması izin almanızı kolaylaştırır.
Yukarıda yazdıklarım size fikir verebilir. Ancak siz araziyi almadan ya da arazi sizin ise hiçbir işlem gerçekleştirmeden ilgili kurumlar ile görüşün.
Tarım dışı kullanım ile ilgili İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, inşaat ruhsatı ile ilgili olarak ise Büyükşehir Belediyesi veya İl Özel İdaresine müracaat edin. Bu kurumlardan izin ve ruhsat aldıktan sonra faaliyetinize başlayın.
