Çim türleri ve özellikleri, hangisini seçmelisiniz?

Çim türleri oldukça karmaşık ve çeşitlidir. Bu türlerin bakım istekleri, hassasiyet ve dayanıklılıkları oldukça teknik ve detaylıdır. Bu nedenle aralarından seçim yapmanız zor olabilir. Ancak bu makalede konu pratikte faydalı olacak şekilde ele alınmıştır.

Satıcılarda 4’lü karışım çim tohumu, 6’lı karışım çim tohumu, 7’li karışım çim tohumu gibi etiketler görebilirsiniz. Bunlar paketin içerisindeki tür sayısını belirten ifadelerdir. Bu değerlere bakarak karışımındaki çim türlerinin sayısını bir üstünlük olarak düşünmeyin. Aslında önemli olan sayı değil karışımdaki türlerdir.  Ama önemli olmasına rağmen bu bilgi ticari etiketlerde çok öne çıkmaz. Bu durumda siz de seçim aşamasında zorlanabilirsiniz.

Bununla birlikte etiketlerde bermuda çimi, uganda çimi, zoysia çimi gibi yeni ve yabancı ifadeler de görebilirsiniz. Bu ifadeler şu an size bir şey ifade etmeyebilir. Ancak bu sayfanın devamında bunların da ne anlama geldiği ile ilgili bilgiler bulabileceksiniz. Bu sayede çim türlerinin özellikleri hakkında bilgi sahibi olacak ve daha kolay seçim yapabileceksiniz. 

Şimdi çim türlerine ilişkin bilgiler ile devam edeceğiz. Bu sayfadan sonra “Hangi çim tohumunu almalıyım?” sorusuna cevap bulmak için ÇİM TOHUMU ÇEŞİTLERİ sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Çim Türleri

Çim türleri için iki temel sınıftan bahsedeceğiz. Bunlar serin iklim çim bitkileri ve sıcak iklim çim bitkileridir.  

İsimlerinden de anlaşılabileceği gibi serin iklim çim bitkilerini serin, yağışlı, orta nemli iklimlerde kullanabilirsiniz. Sıcak iklim çim bitkilerini ise doğal olarak sıcak ve kurak bölgelerde başarılı bir şekilde uygulayabilirsiniz.

Bu bölümden sonra bu iki grupta yer alan çim türleri ve özelliklerine kısaca bakalım.

Serin İklim Çim Türleri

TAVUSOTU

Agrostis çim türleri sık biçime, kısa biçime, çok soğuk koşullara dayanıklıdır. Genellikle gölgeye dayanılıklık gösterirler. Agrostis stoloni, Agrostis tenuis ve Agrostis canina gibi alt türleri çim tesisinde kullanılmaktadır. Bu türü yağışlı iklim ve uygun toprak koşullarında tercih edebilirsiniz.

YUMAKLAR

Yaygın kullanımı olan, çok geniş bir çim türü grubudur. Kurak koşullara ve verimsiz topraklara uyum sağlayabilen çeşitleri vardır. Bu türlerden bir çoğu çim tesisi amacı ile kullanılmaktadır.

Şimdi çimlendirme amacı ile kullanılan önemli yumak türleri hakkında bilgiler ile devam edeceğiz. Aşağıda sıralayacağımız bu türleri sıklıkla karışımlarda görebilirsiniz.

Rizomlu Kırmızı Yumak 

• Çim tohumu paketlerinde bu türün bilimsel ismini de görebilirsiniz. Bu bilimsel tanımlama türün Latince ismi olan Festuca rubra L. subsp. rubra‘ dır. 
• İnce dokulu, sık sürgünlüdür. Rizomları sayesinde yayılır. Bu özelliği sayesinde çim alanınızdaki boşlukları kapatmak amacı ile de kullanabilirsiniz. 
• Koyu yeşil renklidir, üniform ve kaliteli bir doku oluşturur,
• Güçlü köklere sahiptir, kurağa dayanıklıdır. Kısıtlı su koşullarında tercih edebilirsiniz.
• Çok bakıma ihtiyaç duymaz. Bu sayede bakımında zorlanmazsınız.
• Gölge alanlarda da yetiştirebilirsiniz.
• Sık dokusu ve rengi ile güzel bir görüntü oluşturur. 
• Ezilmeye ve basılmaya dayanıklıdır. Bu türe spor alanlarında, oyun alanlarında veya bahçenizde de  öncelik verebilirsiniz.

Görsel : https://www.chenaiq.com/

Rizomsuz Kırmızı Yumak

• Türün Latince ismi Festuca rubra L. subsp. commutata‘dır. 
• Güçlü bir kök sistemine sahiptir.
• Hastalıklara dayanımı yüksektir.
• Tüm yumaklar gibi, gölgede iyi büyür, kuraklığa dayanıklıdır. Bu tür alanlar için tercih edebilirsiniz.
• Kış aylarında yüzeyde biriken suyu tolere edebilir. Bir miktar ağır bünyeli bir toprağınız varsa da sorun yaşamazsınız.
• Basılma ve ezilmeye yüksek bir direnç gösterir. Bu nedenle spor alanlarında, oyun alanlarında veya bahçenizde de  öncelik verebilirsiniz.

Görsel : https://www.stockseed.com

Narin Kırmızı Yumak

• Çim tohumları içerisinde bilimsel ismini de görebilirsiniz. Latincesi Festuca rubra L. subsp. Trichophylla‘dır.
• Çok ince ve narin yapılı rizomlara sahiptir. Bu tür ile bahçenize estetik bir görünüm kazandırabilirsiniz.
• Rizomları vasıtasıyla boşlukları doldurabilir. Bu özelliği sayesinde seyrek alanların onarılması için kullanabilirsiniz.
• Kurağa dayanıklıdır. Sulama suyunuz nispeten kısıtlı ise tercih edebilirsiniz.
• Diğer türlere göre tuzlu toprak koşullarına nispeten toleranslıdır. Bu tür ile tuzlu toprağa sahip alanlarda daha başarılı çim tesisi yapabiliriniz.
• Kışın iyi bir renk oluşturabilme yeteneğine sahiptir. Bu tür ile dört mevsim güzel bir bahçeye sahip olabilirsiniz.

Koyun Yumağı

• Çim tohumu paketlerinde bilimsel ismini de görebilirsiniz. Bu bilimsel tanımlama türün Latince ismi olan Festuca ovina L.’dır.
• Çok kaliteli bir yeşil alan oluşturamadığından yaygın olarak çimlendirmede kullanılmaz.
• Mavi-yeşil renkli ve çok ince yaprakları vardır.
• Kurağa çok dayanıklıdır, sıcağa dayanıklılığı sınırlıdır.
• Sert kış koşullarına dayanımı yüksektir.
• Fazla bakım gerektirmez. Bakım imkanınızın çok az olduğu alanlarda tercih edebilirsiniz.
• Otoyol refüjleri, yol kenarları ve şevleri gibi bakım yapılamayan alanlarda başarılı olarak kullanabilirsiniz.

Görsel : https://www.seminart.it

Kamışsı Yumak

• Çim tohumu paketlerinde bilimsel ismini de görebilirsiniz. Bu bilimsel tanımlama türün Latince ismi olan Festuca arundinacea Schreb.‘dir.
• Kaba yapısı nedeni ile peyzaj alanlarında güzel bir görünüm alamayabilirsiniz. Daha çok hipodromlar gibi yıpranmanın yüksek olduğu alanlarda tercih edebilirsiniz.
• Çok sık kardeşlenmez, kaba gevşek yapılı, koyu renkli bir bitki örtüsü meydana getirir.
• Kökleri çok sık, güçlü ve derindir. Kurak koşullara dayanıklıdır. Sulama suyu ile ilgili bir kısıtlamanız varsa bu türü tercih edebilirsiniz.
• Sıcağa ve basılmaya dayanıklıdır. Oyun alanlarında kullanabilirsiniz.
• Aşırı soğuklara dayanıksızdır. Çok soğuk bir bölge için kullanacaksanız sorun yaşayabilirsiniz.
• Gölgeye dayanıklıdır, çorak ve tuzlu topraklara uyumu yüksektir. Bu tür alanlarda başarılı bir şekilde uygulayabilirsiniz.

Görsel : https://www.therebels.com

Uzun Yapraklı Yumak

• Çim tohumu paketlerinde Festuca longifolia Thuill. olan latince ismini de görebilirsiniz. 
• Koyu renkli, ince yapraklı ve çim kalitesi yüksek bir türdür. Bu tür ile güzel bir görünüm elde edebilirsiniz.
• Kurağa, düşük verimli topraklara ve soğuğa çok dayanıklıdır. Bu tür zor koşullar için tercih edebilirsiniz.
• Sulama ve gübrelemeye olumlu tepki verir. Stres toleransı da yüksektir. İyi bakım ile başarılı bir çim örtüsü elde edebilirsiniz.
• 2.5 cm’den daha derin kısa biçimlere dayanıklı değildir.
• Düşük bakım koşullarını tolere edebilir. Bakım imkanınızın az olduğu alanlarda da kullanabilirsiniz.

ÇİMLER (lolium)

İngiliz Çimi

• Tohum paketlerinde Latince ismi olan Lolium perenne olarak etiketlendirilir. 
• Sert olmayan kışlara ve serin-nemli yazlara adapte olabilir.
• Sıcaklığa dayanıksızdır. Çok sıcak koşullarda tercih etmemelisiniz.
• Kışın gölgeye dayanıklılığı iyidir.
• Aşırı su birikmesi ve tuzluluk sorun oluşturabilir. Bu tür alanlarda karışımda olmamasına veya az olmasına özen gösterin.
• Yoğun gübreleme bitkilerin zayıflamasına neden olur. bakım koşullarını dikkatli sürdürmelisiniz.
• Bu tür ile yarı gölge alanlarda da iyi bir çim örtüsü oluşturabilirsiniz.

Görsel: https://wildseed.co.uk

İtalyan Çimi

• Latince ismi olan Lolium multiflorum veya Lolium italicum’u paketlerde görebilirsiniz.
• Tek yıllık bitkidir. Daha çok yem bitkisi olarak kullanılır. Çim karışımlarında tercih etmemelisiniz.
• Kısa sürede oluşturmanız gereken ve bir sezon kullanacağınız alanlarda tek çeşit olarak kullanabilirsiniz.

SALKIMOTLARI

Çayır Salkımotu

• Daha çok yem bitkisi olarak kullanılır. Bilimsel adı Poa pratensis’ dir. Karışımlarda bu ismi de görebilirsiniz.
• Bol sürgünlü, koyu renkli ve ince-orta dokulu bir yapıya sahiptir.
• Kök sistemi ve rizom yapısı oldukça güçlüdür.
• Gölge ortamlarda yetişebilirsiniz.
• Hastalıklara karşı dayanıklıdır.
• Basmaya çok dayanıklıdır. Spor alanlarında ve oyun parklarında tercih edebilirsiniz.

Görsel: https://www.pennington.com

Kaba Salkımotu

• Çim tohumu paketlerinde Poa trivialis olarak görebilirsiniz.
• Serin-nemli ve gölge koşullarda iyi örtü oluşturur.
• Sıcak ve kurak koşullara dayanıklı değildir. Bu tür bölgelerde dikkatli kullanmalısınız.
• Soğuğa dayanıklıdır. Bu tür alanlarda tercih edebilirsiniz.
• Basmaya dayanımı düşüktür. Yıpranmanın yoğun olacağı alanlarda tercih etmeyin.

DİĞER TÜRLER

Domuz ayrığı

• Çim tohumu paketlerinde Dactylis glomerata L. ismi ile görebilirsiniz.
• Kurağa ve sıcağa dayanıklı değildir. Kısıtlı su koşullarında tercih etmemelisiniz.
• Basmaya dayanaksızdır. Spor alanlarında kullanılmaz.
• Az ışıklı ortamlarda çok iyi bir gelişme gösterdiğinden ağaçlık yörelerde ve yoğun gölge koşullarda kullanabilirsiniz.
• Su tutan alanlarda başarılı olduğundan, bu tür alanlarda tercih edebilirsiniz.

Sıcak İklim Çim Türleri

Köpek Dişi Ayrığı

• Çim tohumu paketlerinde Cynodon Dactilon  veya Bermuda Çimi ismi ile görebilirsiniz.
• Çok sık, yoğun, güçlü çim tabakası oluşturur.
• Sıcak koşullara ve kurağa dayanıklıdır. Özellikle bu tür alanlarda tercih etmelisiniz.
• Soğuğa çok duyarlıdır. Soğuk alanlarda kullanmaktan kaçınmalısınız.
• Sıcak iklim bitkisi olduğundan ışığı sever, gölgeye dayanıklılığı bakımından zayıftır.
• Su birikmesine ve tuzluluğa dayanıklıdır. Bu tür sorunlu alanlarda başarılı bir şekilde kullanabilirsiniz.

Görsel: https://www.hgtv.com

Japon Çimi

• Genellikle japon çimi veya Zoysia ismi ile görebilirsiniz.
• Çok sık, yoğun, güçlü çim tabakası oluşturur. 
• Sıcak koşullara ve kurağa dayanıklıdır.
• Yoğun yapılı, kısa boylu ve kaliteli bir çimdir. Başarılı bir şekilde uygulayabilirsiniz.
• Yaprak ve saplar kaba ve serttir; bu yüzden biçimde zorlanabilirsiniz. 
• Sık yapısından dolayı daha az yabancı ot sorunu ile karşılaşırsınız.
• Sınırlı tohum oluşturur. Bu nedenle genelde çelikle veya topraklı çim kalıbı şeklinde satışa sunulur.

Görsel: https://www.pennington.com

Adi Cadı Otu

• Çim alanlar için Yengeç Çimi veya Stenotaphrum secundatum ismi ile de karşılaşabilirsiniz.
• Sınırlı tohum oluşturur. Bu nedenle genelde vejetatif yöntemle üretilir ve satılır.
• Çok az bir bakım ihtiyacı vardır. Bu nedenle düşük bakım sağlayabileceğiniz alanlarda tercih edebilirsiniz.
• Soğuğa toleransı düşüktür. Bu tür bölgelerde kullanmamalısınız.
• Kışın sararır ancak yazın tekrar yeşil rengini alır. 
• Sıcak iklim çimi olmasına rağmen gölgeye dayanıklıdır. Bu tür alanlarda da tercih edebilirsiniz.

Görsel: https://duda-sod.com

Adi Yalancı Darı 

• Paspalum L. olan latince adı ile görebilirsiniz.
• Sınırlı tohum oluşturur. Bu nedenle genelde vejetatif yöntemle üretilir ve satılır.
• Kumlu topraklarda ve kumsal alanlarda rahatlıkla yetiştirebilirsiniz.
• Suyu çok sever; bu yüzden su çimi de denir. Su kısıtlaması olan alanlarda kullanmamalısınız.
• Çok fazla yapılan gübreleme soğuklara karşı dayanıklılıklarını azaltır. Bakım koşullarını dikkatli sürdürmelisiniz.
• Hızlı gelişir, yoğun ve güçlü çim oluşturur.
• Basmaya karşı çok dayanıklıdır. Oyun alanlarında tercih edebilirsiniz.

Görsel : https://www.ecogreencompany.it

Kaynak:  http://www.anadoluparkbahceler.com

Yukarıda saydıklarımız çim ekimi için kullanılan birçok türden önemli birkaçıdır. Bu bilgiler ışığında ekim için düşündüğünüz karışımları değerlendirebilirsiniz.

Bunun yanında tek tür kullanılarak çimlendirme yapılması da mümkündür. Hatta çim ekimi yapılacak alanın şartlarına uygun seçim yapılması koşulu ile daha avantajlı da olabilmektedir. Ülkemizde çok görülmese de bu tür çim alanları yurt dışında yaygın olarak görülmektedir.. Bu seçeneği de hazır olarak satışa sunulan çim karışımları ile birlikte değerlendirmeye alabilirsiniz. Tek tür ile çimlendirme düşünüyorsanız Yumak (Festuca) türlerini tercih edebilirsiniz.

Bu kısımdan sonra “Çim tohumu alırken nelere dikkat etmeliyim?” sorusuna da cevap arıyorsanız ÇİM TOHUMU ÇEŞİTLERİ sayfasından faydalanabilirsiniz.

Çim ekimi için toprak hazırlığı hakkında bilgi almak ve “çim ekimi nasıl yapılır?” öğrenmek için ÇİM NASIL EKİLİR? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Çim bakımı ile ilgili bilgileri ise ÇİM GÜBRELEME , ÇİM SULAMA ve ÇİM BİÇME VE DİĞER ÇİM BAKIMI İŞLEMLERİ sayfalarında bulabilirsiniz.