Sayfa İçeriği
Bildiğiniz veya BU SAYFADAN öğrenebileceğiniz gibi permakültür, kalıcı ve sürdürülebilir tarım anlamına gelir. Bu koşulun permakültür bahçeleri için sağlanabilmesi bahçenin kendi kendine yeterli olması, kendi kaynakları ile yaşamını sürdürebilmesi ile mümkün olur.
Bunu ancak bir yolla sağlayabilirsiniz. Permakültür bahçeleri için bu yaşam döngüsüne uygun bitkiler seçmelisiniz. Hatta uygun olmasının yanı sıra diğer çeşitlere katkı yapan türleri tercih etmelisiniz.
Permakültür Bahçeleri için hangilerini seçmelisiniz?
Öncelikle az bakım gerektiren türleri seçin. Çoğunlukla kendi kendine yetişebilen bitkiler iyi bir seçim olacaktır. Bunun için çevreyi inceleyin. Hangi türlerin çevrede kendi kendisine yetişebildiğini belirleyin. Doğayı örnek alarak yapacağınız seçilerde asla yanılmazsınız.
Zayıf toprak koşulları ve bölgedeki ekstra iklim olaylarında dahi yaşamını sürdürebilen bitkilere öncelik verin. Çünkü bahçenizi oluşturup, bir süre emek verdikten sonra yaşanabilecek zor bir kış veya sert bir fırtına bitkilerinize zarar verebilir. Kurulum aşamasında tedbir alın. Tüm tedbirlerinize rağmen oluşacak kötü durumlar için ikincil bir planı hazır tutun.
Derin köklere sahip türleri tercih edin. Çünkü bu tür bitkiler toprak derinliklerindeki su ve besin maddesine daha kolay ulaşabilir. Bu sayede daha iyi yetişirler. Üstelik siz de ek bakım işlemleri yapmak zorunda kalmazsınız.
Baklagilleri dost edinin. Bu bitki ailesinin üyeleri havadaki azotu bağlayarak toprağa kazandırırlar. Bunlara bahçenizde yer verin. Bu sayede diğer bitkilerin besin maddesi ihtiyacının karşılanmasına da katkı sağlarsınız.
Fazla yeşillik üreten bitkileri tercih edin. Bu tür bitkilerin artıkları ile malç oluşturabilirsiniz. Ayrıca bu artıkları yeşil gübre olarak toprağa da karıştırabilirsiniz.
Permakültür Bahçelerinde Tercih Edebileceğiniz Bitkiler
Karakafes
Permakültür bahçelerinde en sık kullanılan bitkilerdendir. Siz de permakültür bahçeleri ziyaretlerinizde bu bitkiyle sık karşılaşmış olabilirsiniz.
Karakafes hızlı büyür, son derece dayanıklıdır. Büyük yaprakları vardır. Bu yaprakları malç ve kompost yapımında kullanabilirsiniz. Yeşil gübre olarak kullanarak toprağınızın organik madde miktarını arttırabilirsiniz. Üstelik yapraklarından hayvan yemi olarak da faydalanabilirsiniz.
Mor renkli çiçekleri sayesinde arıları bahçenize çekebilirsiniz. Arıların bahçenizde oluşturacağı tozlanma sayesinde veriminizi yükseltebilirsiniz.
Görsel : pinterest.com
Dut
Dut herkes tarafından bilinen ve çoğunlukla sevilen meyveler üreten bir bitkidir. Yapraklarının ipekböceği üretiminde kullanılması meraklıları için önemli bir avantajdır.
Bol miktarda besleyici ve lezzetli meyve üretmesi onu permakültür bahçeleri için de önemli bir bitki haline getirmektedir. Ağaçlar, vahşi yaşam için iyi bir yaşam alanı sağlayan dallarının yayılmasıyla çok hızlı bir şekilde büyür.
Yapraklar büyük ve yoğundur, bu nedenle gölge oluşturmak için kullanabilirsiniz. Bunun yanında malç yapımında da kullanabilirsiniz. Ayrıca bu yaprakları kompostunuza katabilir veya hayvan yemlerinize ekleyebilirsiniz.
Permakültür bahçelerinde gıda ormanı oluşturma amacınız varsa dut ağacına da yer verebilirsiniz.
Dut ağacı meyvelerinin kolayca döküldüğünü görmüş olmalısınız. Bu nedenle bahçede ev varsa dut ağacını biraz uzak bir alana dikin. Bu sayede ev çevresinde kirlenmeyi önlemiş olursunuz. Ayrıca olgunlaşma dönemi yaklaştığında meyveler dökülmeden toplamaya gayret edin.
Akasya
Akasya ağaçları baklagillerdir. Yalancı akasya, gümüşi akasya, kara akasya gibi türleri bulunmaktadır. Akasya ağacı yenilebilir hiçbir şey üretmese de, permakültür bahçelerinde birçok amaçla bu bitkilerden faydalanabilirsiniz.
Bu tür havadaki azotu bağlayarak toprağa kazandırır. Bu sayede akasya ağaçlarını çevrelerindeki bitkilere besin maddesi sağlamak amacıyla kullanabilirsiniz.
Dökülmüş akasya yapraklarını hayvan yemlerinize ilave edebilirsiniz. Çünkü yaprakları oldukça besleyicidir. Diğer yem kaynakları ile de karıştırarak kullanabilirsiniz.
Çiçekleri bal arıları ve diğer faydalı böcekler için çok çekicidir. Bahçenize tozlayıcıları çekmek için kullanabilirsiniz.
Akasya ağaçları kuruduktan sonra yoğun, çürümeye dayanıklı odun ve ahşap oluşturur. Hem yakacak olarak hem de dayanıklı çit yapımında faydalanabilirsiniz.
Akasya ağacı ile ilgili bir konuya dikkat etmelisiniz. Bu türler bazı ekolojilerde istilacı olarak görülmektedir. Çünkü çok fazla tohum oluşturur ve dökerler. Bu sayede ağaca yakın alanlarda birçok yeni akasya bitkisi gelişebilir. Bu nedenle akasya ağacınızın çevresini kontrol etmelisiniz. Diğer bitkilerinizi baskılayacak ölçüde oluşursa akasya fidanları ile mücadele edin.
Yabanmersini
Yaban mersini permakültür bahçeleri için oldukça iyi bir alternatiftir. Ilıman bölgelere iyi adapte olur. Üstelik soğuktan daha az etkilenen türleri de bulunmaktadır. Ancak bölgenizde yetişip yetişmediğini mutlaka kontrol edin. Bulunduğunuz ekolojiye uygunsa bahçenizde yer verin.
Bol miktarda lezzetli meyve üreten bir bitkidir. Bu nedenle permakültür bahçeleri için tercih edebilirsiniz.
Lavanta
Lavantayı, güzel çiçekleri ve güçlü, sakinleştirici kokusuyla permakültür bahçeleri için iyi bir seçenek olarak görebilirsiniz.
Çok yıllıktır. Bir kez diktiğinizde başarılı bir şekilde uzun yıllar hayatta kalır. Üstelik çok bakım yapmak zorunda da kalmazsınız.
Tozlayıcıları ve faydalı böcekleri lavanta ile bahçenize çekebilirsiniz. Bu sayede diğer bitkilerinizin veriminin artmasına da katkı sağlarsınız.
Yonca
Permakültür bahçelerinde örtü bitkisi olarak kullanabilirsiniz. Kış mevsiminde veya geçici olarak boş kalmış alanlarda toprağı korumanıza yardımcı olur. Bunun yanında meyve ve sebze alanlarınızda yonca ile zemin örtüsü de oluşturabilirsiniz.
Baklagillerdendir. Havadaki azotu toprağınıza kazandırır. Bunun yanında zaman zaman biçip toprağa karıştırarak yeşil gübreleme de yapabilirsiniz.
Protein içeriği yüksektir. İyi bir yem kaynağıdır. Permakültür bahçelerinde bulunan hayvanların beslenmesinde de faydalanabilirsiniz.
Nane
Nane kolay yetişen ve bol yeşillik oluşturan bir bitkidir.Permakültür bahçeleri için vazgeçilmezdir.
Üstelik bu bitkiden çok yönlü faydalanabilirsiniz.
Öncelikle gıda olarak kullanımın ele alalım. Baharat olarak, taze tüketerek veya çayını yaparak kullanabilirsiniz. Oldukça sağlıklı ve besleyicidir.
Nane, daha uzun bitkilerin altında örtü bitkisi olarak kullanabilirsiniz. Ayrıca permakültür bahçelerinde naneyi canlı malç olarak da düşünebilirsiniz.
Bahçede güzel bir koku oluşturur. Üstelik arılar da nane çiçeklerini sever ve nane bulunan bölgede yoğunlaşır. Bunun yanında nanenin bazı zararlı böcek türlerini kaçırıcı etkisi olduğu da bilinmektedir.
Kuzukulağı
Bazen limon ıspanağı olarak da adlandırılır. Erken ilkbaharda ilk yetişen taze yeşilliklerden biridir.
Permakültür bahçeleri için rahatlıkla tercih edebilirsiniz. Yarı gölge koşullarda yetişebilmesi önemli bir avantajdır. Bu sayede meyve ağaçlarının altında yetiştirebilirsiniz.
Kuzukulağı bitkisinden yemek yapmak ve salatalarda taze tüketim için faydalanabilirsiniz. Ayrıca bazı yörelerde merhem yapımında kullanıldığı da bilinmektedir.
Kadife Çiçeği
Kullanım alanları kısıtlıdır. Gıda olarak da kullanamazsınız. Bu yüzden neden bu bitkiyi önerdiğimi düşünüyor olabilirsiniz. Ancak hemen iddialı bir ilave de yapayım. Kadife çiçeği permakültür bahçeleri için vazgeçilmezdir.
Özellikle sebzeliklerinizin arasında bu çiçeği mutlaka dikin. Bunun yanında sezon sonunda artıklarını parçalayarak toprağa karıştırın. Çünkü yapılan araştırmalar kadife çiçeğinin domates bitkilerini nematod zararından koruyabileceğini göstermiştir.
Ayrıca kadife çiçeğinin trips ve beyaz sinek gibi zararlılar yönünden de olumlu bir etkisi vardır. Bu nedenle sebze bahçelerinizden kadife çiçeğini eksik etmeyin.
Görsel : https://www.ttu.edu/
Çilek
Permakültür bahçeleri için çilek dikmeyi de tercih edebilirsiniz. Bir kere diktiğinizde her yıl yeniden yeşerir. Yetiştirmesi kolay bir meyvedir. Kök sürgünleri sayesinde yeni bitkiler oluşturarak yayılır.
Meyveleri oldukça lezzetli ve kullanışlıdır. Taze tüketimin yanında fazla ürününüzü reçel olarak değerlendirebilirsiniz.
Yayılması boş alanlarınızın doldurulmasında önemli bir katkı sağlar. Bu alanlarda çilek ile canlı malç oluşturabilirsiniz.
Asma
Elbette bu bitki hakkında bilgi sahibisiniz. O nedenle çok açıklama yapmayacağım. Sevilen meyveler üreten bu bitkiyi permakültür bahçelerinize de mutlaka dikin.
Asma ağaçları oldukça bol meyve üretir. Üzümlerinden taze tüketim, kurutma, meyve suyu yapımı ve şarap yapımı ile faydalanabilirsiniz. Oldukça besleyici bir meyvedir.
Bunun yanında çardak yapımı için asmaları kullanabilirsiniz. Çardağa sarılan asmalar yi bir gölge oluşturur. Bununla birlikte kemer ve pergolalar üzerine de sardırabilirsiniz.
Fındık
Tüm sert kabuklu yemişler gibi fındık da önemli yağ ve protein kaynağıdır. Mineral ve vitaminler bakımından da zengindir.
Permakültür bahçeleri içerisinde çalı formundaki fındık ağaçlarından rüzgar siperi olarak faydalanabilirsiniz. Elli yıla kadar varabilen uzun ömürlü bitkilerdir.
Ayrıca fındık ağaçları gölge şartlarda da yetişebilir. Bu nedenle daha uzun boylu ağaçların altında alt ağaç olarak da düşünebilirsiniz.
Fındık bol miktarda yaprak ve dal üretir. Yapraklarından kompost karışımına ekleyerek faydalanabilirsiniz. Ayrıca kurumuş dallarını da odun olarak değerlendirebilirsiniz.
Isırgan Otu
Isırgan otu neredeyse tüm dünyada yetişir. Doğal olarak bulunduğu alanlar çoğunluktadır. Üstelik bir kez ekildiği alanda sürekli yeni bitkiler üretir.
Yaprakları ve gövdesi içi boş tüylerle kaplıdır. Dokunulduğunda yanma hissi ve ciltte kabarmalar oluşturur. Bu nedenle hasat ederken eldiven kullanmayı ihmal etmeyin.
Isıtılması ile bu yakıcı tüyleri özelliklerini yitirir ve bu sayede rahatlıkla tüketebilirsiniz. Üstelik pişirildiğinde lezzetli ve besleyicidir. C vitamini ve diğer temel mineraller bakımından zengindir.
Ispanak gibi pişirerek tüketebilirsiniz. Ayrıca çorba veya çay yapmak için de kullanabilirsiniz.
Bu tür listelere yüzlerce yeni bitki eklenebilir. Hatta okurken burada saymadığım bir çok bitki türü sizin aklınıza gelmiş olabilir. Bu makaledeki ve benzer yazılardaki bitkiler sizin için sadece birer örnektir.
Bitki seçerken yazının başında sıraladığımız konulara dikkat edin. Daha da önemlisi çevreyi gözlemleyin. Doğayı örnek alın. Burada kolaylıkla yetişen bitkileri permakültür bahçeleri için tercih edin.
Permakültürün temel ilkeleri ile ilgili bilgi almak için BU SAYFAYI, permakültür tasarımı ile ilgili bilgi almak için BU SAYFAYI ve permakültür eğitimleri ile ilgili bilgi almak için ise BU SAYFAYI ziyaret edebilirsiniz.
