Sayfa İçeriği
Hazine arazisi kiralama arazi temini için önemli bir seçenektir. Uzun süreli kiralama yapılabiliyor olması, düşük fiyat beklentisi ve muhatabınızın devlet olmasını avantaj kabul edebilirsiniz. Bu nedenle zaman zaman hazine arazisi kiralama ile ilgili bilgiye ihtiyaç duyarsınız. Şimdi doğru yerdesiniz. Hazine arazisi kiralama ile ilgili ihtiyaç duyacağınız bilgileri ve hazine arazisi kiralama şartlarını bu sayfada bulabilirsiniz. Uzun süreli kiralama için ise İRTİFAK sayfasını okumalısınız.
Hazine arazilerinin satışı ile ilgili bilgi almak istiyorsanız BU SAYFAYI okuyabilirsiniz.
Bunun yanında hazine arazilerinin yatırımcılara tahsisi ile bilgi almak için BU SAYFAYI ziyaret etmelisiniz.
Hangi hazine arazileri kiralanamaz?
Hazine arazisi kiralamada da bazı sınırlar olduğunu bilmeliyiz. Satış işleminde de olduğu gibi özel kanunlara tabi olan arazilerde kiralama yapamazsınız. Ayrıca kamu hizmeti için gerekli olan arazilerde de kiralama yapamazsınız.
Hazine arazisi kiralama işlemine tabi olmayan arazilerin bazılarını burada listeleyelim.
- Meralar,
- Ormanlar,
- Kıyıda bulunan araziler,
- Orta malı hükmündeki araziler,
- Kamu hizmetine tahsisli olan taşınmazlar,
- Daha sonra kamu hizmetinde kullanılacak olması nedeni ile ilgili kurum tarafından kiralanmasına izin verilmeyen araziler,
- Maden ruhsat sahasında kalıp madencilik faaliyeti için gerekli görülen alanlar,
- Doğal sit alanlarında kalan araziler,
Hangi hazine arazileri veya devlet arazileri kiralanabilir?
Burada kiralama işlemi ile satış işlemi arasında temel bir fark olduğunu da belirtelim. Satış işlemine sadece hazineye ait tescilli taşınmazlar konu edilir. Ancak kiralamada ise devletin hüküm ve tasarrufu altında kabul edilen tescil harici alanlardan da faydalanabilirsiniz.
Hukuki olarak hazineye ait olmayan bu taşınmazları basitçe devlet arazisi olarak tanımlayabiliriz. Devlet arazilerinin kiralanması şartları ve yöntemini de hazine arazileri kiralanması ile aynı olduğunu ifade edebiliriz.
Her ikisinde de başvurunuzu yaparsınız. Bu aşamada kurum tarafından arazinin kamu hizmeti için gerekli olup olmadığı araştırılır. Bu araştırma sonucu olumlu ise araziyi kiralayabilirsiniz.
Hazine arazisi veya devlet arazisi kiralama bedeli nasıl belirlenir?
Hazine arazileri ve devlet arazileri tahmini kira bedeli üzerinden ihaleye çıkarılır. Peki bu bedel nasıl tespit edilir? Hemen bakalım.
Öncelikle temel kira bedelinin taşınmazın tahmini bedelinin %4’ü olarak alındığını biliyoruz. Ancak bazı yatırımlarda ek bir avantajımız var. Şöyle ki bu oran tarım, hayvancılık ve sanayi amaçlı kiralamalarda %1,5 olarak uygulanır. Yani tarımsal amaçlı kiralama yapıyorsanız daha düşük hazine arazisi kiralama bedeli ödersiniz.
Oranı öğrendik. Peki taşınmazın tahmini bedelini nasıl bileceğiz. Onu da aslında HAZİNE ARAZİLERİNİN SATIŞI sayfamızda da açıklamıştık. Ancak burada da kısaca hatırlayalım.
Milli Emlak Müdürlükleri ve Şeflikleri tarafından bedel tahmini aşağıdaki yöntemlerle belirlenir.
- Tarım arazilerinde gelirlerin kapitalizasyonu yöntemi kullanılır. Bu yöntemde araziden elde edilebilecek net tarımsal gelirden hareketle bedel belirlenir.
- İmar planında konut veya ticaret alanı olarak ayrılmış alanlarda karşılaştırma yöntemi kullanılır. Bu yöntemde aynı bölgede benzer arsaların satış fiyatlarının esas alınarak hazine taşınmazının tahmini bedeli belirlenir.
Bir örnek ile açıklayalım. Yukarıda aktardığımız yöntemle belirlenen arazinin tahmini bedeli 10.000 TL olsun.
Bu durumda arazinin yıllık kirasını 10.000 X 0,04 = 400 TL olarak buluruz.
Ancak biz tarım yapacağız.
Tarım, hayvancılık ve sanayi amaçlı kiralamalarda ise arazinin yıllık kirasını;
10.000 X 0,015 = 150 TL olarak buluruz.
Tabi bu bedeller kesin ödeyeceğiniz kira bedeli değil. Onu hemen açıklayalım. Hazine arazileri ve devlet arazileri bu bedel üzerinden ihaleye çıkar. Ancak kesin kira bedeli ihale veya pazarlık sonucunda belirlenir.
Hazine arazisi kiralamanın avantaları nelerdir?
Hazine arazisi kiralama için basit bir avantaj olduğunu kabul edebiliriz. Bu avantaj katma değer vergisi muafiyetidir.
Çünkü devlet arazisi kiralama ve hazine arazisi kiralama işlemlerinde kira bedeli üzerine KDV eklenmez. Dolayısıyla siz de ödemezsiniz. Sadece ihale sonucu oluşan fiyatı ödersiniz.
Hazine arazilerini kaç yıl süre ile kiralayabilirim?
Hazine arazilerini ve devlet arazilerini en fazla 10 yıl süre ile kiralayabilirsiniz. Bunun bazı istisnaları hemen sıralayalım.
- Turistik tesis kurulacak yerler ve turistik tesisler,
- Enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan araziler,
- Doğalgaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan araziler,
Ancak bu süre ile sınırlı olduğunuzu düşünmeyin. Kira sözleşmesi bitiminde sözleşmenizi yenileyebilirsiniz. Ancak bunun için kiralama süresince yükümlülüklerinizi düzenli olarak yerine getirmiş olmalısınız.
Hazine arazisi kiralama konusunda 49 yıllığına arazi kiralama yapılıp yapılmadığı sorusu ile sık karşılaşıyoruz. Temel olarak 49 yıllığına hazine arazisi kiralama yapamazsınız. Ancak hazine arazileri belirli koşullarda 49 yıllığına tahsis edilir. Ayrıntılı bilgi almak için BU SAYFAYI ziyaret edebilirsiniz.
Hazine arazisi kiralama işlemi için nasıl başvurabilirim?
İki ayrı başvuru şeklini açıklayalım.
- Kiralamak istediğiniz hazine arazisi için dilekçe ile başvurabilirsiniz. Dilekçenizi, arazi İl Merkezi ve bağlı köy ve mahallelerde ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Milli Emlak Müdürlüğüne, İlçede ise Kaymakamlık Milli Emlak Şefliğine vermelisiniz. Ayrıca bu dilekçede, kiralamak istediğiniz parselin mahalle, ada, parsel numarası bilgilerini de belirtmeniz önemlidir.
- Milli Emlak Genel Müdürlüğü internet sitesi olan https://www.milliemlak.gov.tr/ adresini kullanabilirsiniz. Bu sitede aşağıdaki resimde de görülen kiralama işlemleri menüsünü kullanmalısınız.
Hazine arazisi kiralama işlemi nasıl yapılır?
Öncelikle başvuru yapmalısınız. Başvurunuz sonrasında Milli Emlak Müdürlüğü tarafından arazinin kiralanabilir olup olmadığı araştırılır. Bu araştırma sonucunda talip olduğunuz arazi yukarıda örneklerini saydığımız kiralanamayacak yerlerden değilse işleminiz devam eder.
Öncelikle ilan ve duyuru süreci başlar. Burada önemli bir ayrıntıya da değinelim.
Kiralama başvurusu yapmış olabilirsiniz. Sizin başvurunuz ile kiralama işlemi başlamış olabilir. Ancak bu sizi hak sahibi yapmaz. Üstelik herhangi bir öncelik de alamazsınız.
Hazine arazileri şeffaf yürütülen ihale süreçleri ile kiralanır. Yani kiralama ihalesine şartları sağlayan herkes katılabilir. Dolayısıyla da daha çok bedel teklif eden hazine arazisini kiralama hakkı kazanır.
Aynı şekilde siz de başka kişiler tarafından talep edilmiş ve kiralama işlemine başlanmış hazine arazilerinin ihalelerine katılabilirsiniz.
Kiralama işlemlerinde ihale yöntemi olarak pazarlık usulünün kullanılması konusunda istisnalar vardır. Tarım arazilerinin kiralanması da bu istisnalar arasındadır. Dolayısıyla tarım arazilerinin kiralaması pazarlık usulü ile yapılır. Yeri gelmişken diğer bir kaç istisnayı da aşağıda sıralayalım.
- Hisseli taşınmazlarda hazine payının diğer hissedarlara kiralanması,
- Kamu taşınmazlarının ticari bölümleri, (kantin, çay ocağı v.b.)
- Geçici işler için kullanılan yerler,
- Baz istasyonları, rayo vericiler ve para çekme makineleri yerleri,
- Ağaçlandırma ve özel orman için yapılan kiralamalar,
- Ahşap iskeleler ve balıkçı barınakları,
- El sanatları faaliyetleri, yöresel ürünlerin üretilmesi ve işlenmesi,
Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınmasının belirlenmiş bir şekli yoktur. İhale komisyonu tarafından bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif alınır. Bu teklifler doğrultusunda tahmin edilen bedelden aşağı olmamak suretiyle hazine arazisi kiralaması yapılır.
Hangi hazine arazilerinin ihaleye çıkacağını nasıl öğrenebilirim?
Hazine arazisi kiralama ihaleleri Milli Emlak Müdürlükleri tarafından ilan edilir. İlanları takip etmenizin zor olacağını düşünebilirsiniz. Bu konuda haklısınız. Bunun yerine Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü ve Kaymakamlıklardaki Milli Emlak bürolarına şahsen gidip bilgi de alabilirsiniz.
Ayrıca daha pratik bir yol izlemek isterseniz yine https://www.milliemlak.gov.tr internet adresini kullanmanızı önerebilirim. Bu sitede kiralama işlemleri menüsünü kullanmalısınız. Altta resmini de verdiğimiz bu kısımdan ihaleye çıkan ve satışa hazırlanan taşınmazları görebilirsiniz.
Hazine arazisi kiralama ihalesine nasıl katılırım?
Kiralama ihalelerine bizzat veya vekâlet verdiğiniz bir kişi aracılığı ile katılabilirsiniz.
İhaleye katılmak için öncelikle ihaleyi düzenleyen kuruma kimlik numaranız, tebligat adresiniz ve ikamet adresinizi bildirmelisiniz. İstisna halleri dışında bir geçici teminat da belirlenmiştir. Bu teminat miktarını ihale ilanından öğrenebilirsiniz.
Öncelikle geçici teminatı yatırın. Çünkü bu bedeli başvuru esnasında yatırmış olmanız istenecektir.
İhale sonunda taşınmazı kiralama hakkını elde edemezseniz geçici teminatınız ihale sonrasında iade edilir.
Kazandığım ihale sonrası ne yapmam gerekir?
İhale yapıldıktan sonra 15 gün içerisinde onaylanır ve kesinleşir. Kesinleşmenin ardından en geç 5 iş günü içerisinde size tebliğ edilir.
Bu tebliğden itibaren 15 gün içerisinde geçici teminatı kesin teminata çevirmelisiniz. Bundan sonra Kurum tarafından düzenlenecek sözleşmeyi imzalayacaksınız.
Sözleşme ile birlikte ihale bedeli veya ilk taksiti ile vergi, harç ve diğer giderleri ödemelisiniz. Ayrıca bu aşamada kurum tarafından size bildirilen diğer yükümlülükleri tamamlamanız gerektiğini unutmayın.
Yükümlülüklerinizi yerine getirmediğiniz durumda ne olur. Elbette ihale iptal olur. Ayrıca geçici teminatınız Hazineye gelir kaydedilir ve 1 (bir) yıla kadar ihalelere katılmaktan men edilirsiniz.
Hazine arazileri kiralama işlemlerinde kira bedelini üçer aylık dönemlerde dört eşit taksitte ödeyebilirsiniz.
Tarım arazileri için yine ek bir avantaj vardır. Bu tür hazine arazisi kiralama işlemlerinde kira bedellerini, ayni yıl içinde, dönemin son ayında ve tek seferde ödeyebilirsiniz.
Kira sözleşmelerinin başkalarına devredilmesi mümkün müdür?
Hazine arazisi kiralama sözleşmeleri ilk 3 yıl içinde veya sözleşmenin bitimine 6 ay ve daha az bir süre kaldığında devir yapamazsınız. Ancak bunun haricindeki zamanlarda kiralama işleminin yapıldığı Kurum onayı ile sözleşmeyi başkasına devredebilirsiniz.
Hazine arazisi kiralama sonrasında uymam gereken genel kurallar nelerdir?
Yükümlülüklerinizi hemen sıralayalım.
- Ödemelerinizi düzenli yapmalısınız.
- Taşınmaza herhangi bir zarar vermemelisiniz.
- Kiralama amacına uygun şekilde kullanmalısınız.
Yükümlülüklerinizi yerine getirmediniz. Bu durumda ne ile karşılaşırsınız.
- Kira sözleşmeniz feshedilir ve taşınmazı kullanmanız sonlandırılır.
- Fesih tarihi itibariyle varsa ödenmemiş kira bedelleri gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
- Bir yıllık kira bedelinin dörtte biri tutarında tazminat alınır. (Tarım arazisi kiralama işlemlerinde alınmaz.)
- Yatırdığınız kesin teminat hazineye gelir kaydedilir.
Hazine arazilerinin satın alınması ile ilgili bilgi almak istiyorsanız BU SAYFAYI okumalısınız. Ayrıca uzun süreli kiralama ve irtifak hakkı için BU SAYFAYI ve tahsis ile ilgili bilgi almak için ise BU SAYFAYI ziyaret etmelisiniz
